- Trước đó, Quốc hội đã từng ban hành Nghị quyết 19/2008/QH12 đối với việc thí điểm cho người nước ngoài mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam nhưng dường không tác động nhiều đến thị trường bất động sản. Thưa ông, vì sao vậy?
 Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam |
Trong giai đoạn 2007-2011, thị trường bất động sản phát triển nóng, ngay cả người dân Việt Nam muốn mua căn hộ chung cư phải trả tiền chênh lệch hoặc quen biết, nhờ vả, có quan hệ đặc biệt. Quốc hội trong thời kỳ này vẫn quyết định thí điểm cho người nước ngoài mua và sở hữu nhà ở. Điều đó đã thể hiện quan điểm của nước ta muốn làm bạn, là điểm đến thân thiện với các cá nhân, tổ chức nước ngoài định đến Việt Nam sinh sống và làm việc.
Bởi khi đó người dân Việt Nam cũng khó mua được nhà ở nên Quốc hội quyết định chỉ cho một số đối tượng nước ngoài được mua nhà ở. Cụ thể như cá nhân nước ngoài đầu tư trực tiếp tại Việt Nam; có kiến thức, kỹ năng đặc biệt mà Việt Nam có nhu cầu; có đóng góp cho Việt Nam và được tặng thưởng huân chương, huy chương... Tất cả các đối tượng đó phải được phép cư trú từ một năm trở lên, đặc biệt là cũng chỉ được mua một căn hộ chung cư để sinh sống tại dự án phát triển nhà ở chứ không được thế chấp, cầm cố, cho thuê, kinh doanh...
- Thưa ông, kết quả của chính sách cởi mở này là gì?
Sau 5 năm triển khai Nghị quyết 19/2008/QH12, chỉ giải quyết được khoảng 200 trường hợp người nước ngoài mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Trong số này, rất nhiều người là Việt kiều không còn quốc tịch Việt Nam nên phải mua nhà ở như người nước ngoài. Quy định của chúng ta quá chặt nên người nước ngoài rất khó tiếp cận thị trường bất động sản. Đặc biệt là chỉ cho người nước ngoài mua một căn hộ chung cư để ở và trong thời hạn 12 tháng (tính từ khi hết thời hạn sở hữu nhà ở), họ phải tặng cho hoặc bán.
|
| Thị trường bất động sản hiện đang kỳ vọng vào người nước ngoài (Ảnh minh họa, nguồn: Thanh niên online) |
- Ông dự đoán, Luật Nhà ở có hiệu lực sẽ tạo ra "cú huých" cho thị trường bất động sản, liệu có quá chủ quan?
Bắt đầu từ ngày 1/7/2015, người nước ngoài được phép nhập cảnh sẽ có quyền mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam gần như bình đẳng với người trong nước. Bên cạnh căn hộ chung cư, người nước ngoài còn được phép mua mua biệt thự, nhà đất, nhà liền kề tại các dự án phát triển nhà ở. Đặc biệt là Luật Nhà ở còn cho phép họ không chỉ sử dụng nhà ở đã mua mà còn có quyền thế chấp, cầm cố, cho thuê, kinh doanh...
Tôi tin rằng, sẽ có rất nhiều người nước ngoài muốn mua nhà không chỉ để ở mà còn để cho thuê, kinh doanh với những quy định cởi mở như vậy. Hiện nay, có hàng chục ngàn người nước ngoài muốn mua nhà tại Việt Nam và họ sẽ tiến hành việc mua nhà khi Luật Nhà ở có hiệu lực. Đó chính là cơ sở để tin tưởng rằng, thị trường bất động sản sẽ khởi sắc.
- Nhưng Luật vẫn hạn chế người nước ngoài với quy định người nước ngoài không được sở hữu quá tổng cộng 250 nhà ở riêng lẻ/địa bàn cấp phường, không quá 30% số lượng căn hộ/tòa nhà chung cư và không được quyền sở hữu quá 50 năm?
Không phải vô cớ, Bộ Xây dựng lại kiến nghị giới hạn thời gian sở hữu nhà ở của người nước ngoài và hạn chế số lượng nhà ở thuộc sở hữu của đối tượng này mà chúng tôi đã tham khảo chính sách nhà ở của rất nhiều quốc gia trên thế giới. Hầu hết các nước trên thế giới đều khống chế thời gian sở hữu nhà ở cũng như số lượng nhà ở thuộc sở hữu của người nước ngoài. Việc này đảm bảo quản lý hành chính, tránh hình thành các khu phố ngoại kiều, các khu tập trung đông người nước ngoài dễ dẫn đến phức tạp về mặt trật tự, an ninh và an toàn xã hội.
Qua đây, tôi cũng muốn nói thêm rằng, nhà ở do người nước ngoài mua trở thành tài sản Nhà nước khi hết thời gian sở hữu 50 năm.
- Thưa ông, làm sao biết được trong khu vực hành chính, khu chung cư nào đó có bao nhiêu nhà ở do người nước ngoài sở hữu, đặc biệt là họ sở hữu 30-40 năm rồi bán lại cho người trong nước thì phải giải quyết thế nào?
Trên tinh thần người nước ngoài chỉ được mua nhà ở trong các dự án đầu tư phát triển nhà ở và khu đô thị, Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này. Nghĩa là người nước ngoài chỉ được mua từ pháp nhân và không được mua nhà ở tại những khu vực nhạy cảm, nhất là tại những khu vực liên quan đến an ninh, quốc phòng.
Với quy định này, chủ đầu tư phát triển nhà ở và khu đô thị biết được mình được phép bán bao nhiêu căn hộ cho người nước ngoài. Thêm nữa, trước khi mua nhà ở, người nước ngoài chắc chắn đều tìm hiểu nơi họ định mua có còn suất không, nếu không còn thì chắc chắn họ không thuê mua, mua vì sẽ không được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu và các giấy tờ quản lý hành chính khác.
Sau một thời gian sử dụng, sở hữu, khi không có nhu cầu, họ có thể bán hoặc cho người nước ngoài khác thuê. Tuy nhiên, phải bảo đảm khống chế về số lượng nhà ở do người nước ngoài sở hữu trong một tòa chung cư, đơn vị hành chính cấp phường. Người sử dụng sau đó, kể cả người trong nước hay người nước ngoài vẫn sẽ bị khống chế thời gian sử dụng nhà ở không quá 50 năm.
