Theo quan niệm của người Việt, trong quá trình xây nhà có 3 lễ quan trọng là: lễ động thổ, lễ đổ mái/cất nóc nhà và lễ tân gia. Lễ động thổ tiến hành khi khởi công xây dựng nhà. Lễ tân gia thực hiện khi gia chủ dọn về nhà mới. Vậy lễ cất nóc là gì, được thực hiện khi nào? Trước khi tìm hiểu chi tiết về bài văn khấn đổ mái nhà , hãy cùng Muonnha.com.vn tìm hiểu qua về nghi lễ này nhé.
1. Lễ Cất Nóc Nhà Là Gì?
Lễ cất nóc nhà còn được gọi là lễ Thượng Lương, là ngày gác thanh giữa của nóc nhà với mái nhà dốc có kèo (trong tiếng Hán, “Thượng” là trên, “Lương” là xà nhà). Với các ngôi nhà hiện đại, ở thành phố, lễ cất nóc được hiểu là ngày đổ trần lợp mái, hoặc đổ bê tông sàn mái.
Người Việt vẫn quan niệm “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Giống như lễ khởi công xây dựng, lễ nhập trạch, lễ cất nóc mang ý nghĩa cầu mong những điều may mắn, thuận lợi đến cho quá trình xây dựng và cho gia chủ.
Xét về mặt tâm linh, lễ cất nóc còn mang ý nghĩa thông báo cho các vị thần, thổ địa, thổ công về tiến trình xây dựng. Đồng thời, thông qua đó, gia chủ cũng cầu mong tổ tiên, các vị thần linh phù hộ, cầu mong may mắn, sức khỏe cho các thành viên sống trong nhà.
Hình ảnh lễ cất nóc một dự án
Với những công trình xây dựng quy mô lớn, lễ cất nóc còn mang nhiều ý nghĩa khác như:
- Thông báo công trình được tiến hành an toàn, thuận lợi
- Thể hiện sự chu đáo, cẩn thận của nhà thầu thi công và chủ đầu tư
- Quảng bá hình ảnh thương hiệu
- Gây dựng niềm tin với khách hàng
Dù thời thế thay đổi nhưng làm nhà vốn là việc quan trọng cả đời nên người Việt vẫn duy trì làm lễ cúng cất nóc nhà. Người cúng cất nóc nhà là người khởi công xây dựng đầu tiên công trình, thường là chủ nhà hoặc chủ thầu. Trong một số trường hợp, vì quan niệm tâm linh mà chủ nhà có thể nhờ người có năm tuổi đẹp làm lễ cất nóc.
2. Xác Định Ngày, Giờ Làm Lễ Cất Nóc Như Thế Nào?
Ngày, giờ cúng cất nóc cũng cần được xem xét kỹ lưỡng nhằm mang lại cảm giác yên tâm và tạo ra sự thuận lợi cho dự án. Thường sẽ phải nhờ đến các thầy phong thủy để chọn được ngày, giờ đẹp; tránh ngày, giờ xấu, xung khắc với tuổi của gia chủ. Cụ thể:
Sát Thủ
| Ngày tốt | Ngày xấu |
| Hoàng Đạo | Hắc Đạo |
| Lộc Mã | Thổ Cấm |
| Sinh Khí | Hùng Phục |
| Giải Thần | Trung Tang |
3. Mâm Cúng Cất Nóc Nhà Gồm Những Gì?
Ngoài ngày đẹp, giờ đẹp, gia chủ cần sắm lễ cất nóc nhà. Khi Lễ vật cúng đổ mái nhà không cần thiết phải mâm cao cỗ đầy nhưng phải đầy đủ, chỉn chu và tươm tất nhằm thể hiện lòng thành của gia chủ. Thông thường, một mâm lễ cúng cất nóc nhà, đổ mái nhà cần có:
- Một con gà, một đĩa xôi/ bánh chưng, một đĩa muối
- Một bát gạo; một bát nước
- Nửa lít rượu trắng; bao thuốc, lạng chè
- Một bộ quần áo Quan Thần Linh, mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
- Một bộ đinh vàng hoa; năm lễ vàng tiền
- Năm cái oản đỏ; năm lá trầu, năm quả cau
- Năm quả tròn; chín bông hoa hồng đỏ.
Mâm cỗ cúng đổ mái nhà thể hiện lòng thành của gia chủ.
Khi sắm lễ cúng đổ mái nhà, tùy thuộc vùng miền, gia cảnh mà gia chủ có thể bổ sung thêm các lễ vật khác nhưng nhìn chung, mâm lễ vật cất nóc nhà cần có cả đồ chay và đồ mặn. Những món lễ vật này không cần cầu kỳ, đắt đỏ nhưng phải được lựa chọn cẩn thận, chẳng hạn như hoa quả phải tươi, không héo úa, dập thối, lá trầu, quả cau phải đều nhau…
4. Trình Tự Tiến Hành Cúng Cất Nóc Nhà Như Thế Nào?
Việc cúng lễ thượng lương tương tự như lễ động thổ, cụ thể như sau:
Với Nhà Một Tầng Có Mái Dốc
Ngày cất nóc chính là ngày gác thanh giữa của nóc nhà. Việc lắp xà gồ, kèo có thể làm trước, chỉ chọn ngày gác thanh giữa của nóc nhà để làm lễ cất nóc. Bàn thờ cúng lễ có thể đặt ở ngoài trời hay trong nhà đều được.
Sau khi cúng xong, chủ nhà đặt thanh giữa của nóc nhà vào giờ cất nóc đã chọn. Nếu mượn tuổi thì nhờ người mượn tuổi thực hiện việc này.
Với nhà mái dốc có trần bê tông thì không cần cúng ngày đổ trần bê tông. Với nhà nhiều tầng có mái dốc thì tương tự như nhà 1 tầng có mái dốc, chỉ cúng vào ngày cất nóc mái.
Với Nhà Mái Bằng
Ngày cất nóc chính là ngày đổ bê tông sàn mái. Sau khi cúng xong, gia chủ đổ xô bê tông đầu tiên vào một vị trí cung hướng đã chọn khi động thổ. Nếu mượn tuổi thì nhờ người cho mượn tuổi làm việc này.
Với nhà nhiều tầng thì chỉ cần cúng vào ngày đổ bê tông sàn mái, không cần cúng khi đổ các tầng sàn khác.
5. Bài Văn Khấn Đổ Mái Nhà như thế nào?
Sau khi đã lựa chọn được thời gian làm lễ thượng lương và sắm sửa đầy đủ lễ vật cho mâm cúng cất nóc nhà, khâu tiếp theo mà gia chủ cần chuẩn bị là bài văn khấn đổ mái nhà. Hiện nay, có rất nhiều phiên bản bài cúng đổ mái nhà mà gia chủ có thể tham khảo nhưng nhìn chung, nội dung các bài văn đều có nội dung tương tự nhau là kính cáo các vị thần linh cho phép đổ mái nhà, cầu mong quá trình xây dựng thuận buồm xuôi gió, may mắn, sức khỏe cho cả chủ và thợ.
Dưới đây là bài khấn đổ mái nhà đầy đủ, bài văn khấn Lễ Gác Đòn Dông chi tiết và chuẩn xác nhất mà gia chủ có thể sử dụng. Nếu đang tìm kiếm bài văn khấn cất nóc nhà mượn tuổi thì bạn cũng tham khảo bài khấn này nhé:
Nam mô a di Đà Phật
Nam mô a di Đà Phật
Nam mô a di Đà Phật
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy quan Đương niên.
– Con kính lạy các tôn thần bản xứ.
Tín chủ (chúng) con là:…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Vì tín chủ con khởi tạo… cất nóc căn nhà ở địa chỉ:… ngôi dương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình, con cháu.
Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được cất nóc.
Tín chủ con thành tâm kính mời:
Ngài Kim Niên Đường cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa.
Ngài Định phúc Táo quân.
Các ngài Địa chúa Long Mạch tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài, nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, chủ – thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lành, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật
Nam mô a di Đà Phật
Nam mô a di Đà Phật
Lưu ý:
- Gia chủ cần tắm gội sạch sẽ, mặc quần áo chỉnh tề trước khi đọc văn khấn cất nóc nhà.
- Thành tâm khi làm lễ cất nóc nhà bởi ông bà ta quan niệm làm việc gì cầu xin sự may mắn, phù hộ thì trước hết cần xuất phát từ tâm. Nếu làm đại khái, qua loa sẽ không đem lại hiệu quả.
- Không khí diễn ra buổi lễ thượng lương phải trang nghiêm. Tránh nói chuyện, cười đùa ầm ĩ, tránh để trẻ em hay thú nuôi đi vào khu vực làm lễ gây đổ vỡ mâm cúng.
- Đọc bài cúng đổ mái với âm lượng vừa đủ cho chính mình nghe, không nên đọc to thành tiếng, tốc độ vừa phải, không chậm cũng không nhanh.
- Văn khấn đổ mái nhà mượn tuổi với trường hợp gia chủ mượn tuổi người khác làm lễ thì về cơ bản vẫn sử dụng bài cúng trên. Tuy nhiên, bài văn khấn sẽ do người cho mượn tuổi đọc, phần tên tín chủ trong bài văn khấn sẽ là tên của người cho mượn tuổi. Gia chủ cần làm giấy tờ bán nhà tượng trưng và lấy 99.000 đồng chủ nhà giữ, người mượn tuổi dân hương và khấn lễ, gia chủ tránh mặt trong quá trình làm lễ.
- Gia chủ cũng nên theo dõi thời tiết, tránh thực hiện nghi lễ đổ mái trong gió mưa bão bùng.
Hình ảnh chuẩn bị đổ mái nhà
Xét về công năng, mái nhà có vai trò bảo vệ ngôi nhà khỏi gió, mưa và các yếu tố ngoại cảnh. Còn theo phong thủy, mái nhà ảnh hưởng tới may mắn, sức khỏe của các thành viên sống trong ngôi nhà đó. Dường như bởi vì thế mà lễ cúng đổ mái nhà hay lễ thượng lương đã trở thành một nghi thức không thể thiếu trong văn hóa tâm linh người Việt. Hy vọng rằng, những hướng dẫn trên đây của Muonnha.com.vn, đặc biệt là bài văn khấn đổ mái nhà sẽ giúp gia chủ thực hiện nghi lễ cúng cất nóc thật suôn sẻ, gặp nhiều may mắn, vạn sự hanh thông.
Khánh An (tổng hợp)
>> Lễ nhập trạch nhà chung cư: Cần chuẩn bị những gì và thủ tục ra sao?
>> Xây nhà, nên xem hướng nhà theo tuổi chồng hay vợ?
