Trong quá trình làm nhà, có hàng trăm thứ phải lo, hàng ngàn chi tiết phải mua sắm, gia công, lắp đặt. Khoan bàn đến những công trình xây ẩu, không có người chuyên môn, không có thiết kế để xảy ra vô vàn bất cập và bất an, nhiều công trình có thiết kế hẳn hoi, khi làm vẫn vướng phải những chuyện “biết rồi khổ lắm nói mãi”, như chuyện tại khu vực cầu thang chẳng hạn.
Cảm giác đụng đầu: làm cầu thang đụng đầu là chuyện hay gặp trước kia nếu thiết kế ẩu hoặc thi công bởi thợ tay ngang không có bản vẽ. Nhưng “cảm giác đụng đầu” lại là một chuyện… khó tả, bởi đã là cảm giác thì mỗi người mỗi khác.
KTS. H. từng tá hoả khi nghe chủ nhà kêu xử lý gấp vì “cầu thang nhà anh bị đụng đầu rồi em ơi!” Không lẽ thiết kế đã tính toán kỹ mà vẫn bị sao, H. nghĩ vậy và muốn… khóc khi gặp chủ nhà tại công trường. Đúng là ngay chỗ bậc thang có “sự cố” thì không hề đụng gì cả. Nhưng người đi trên cầu thang lại luôn có cảm giác dầm sàn giăng ngang trước mắt, và đa số mọi người đều… đưa tay lên rờ cái dầm ấy một cái, nhất là lúc đi xuống! Từ đó H. rút ra kinh nghiệm: cảm giác cũng là cái có thật! Các vị trí cầu thang có sàn hay kết cấu khác giao cắt bên trên thì khoảng cách thông thuỷ ít nhất phải hơn 2m. Và cũng như xử lý ram dốc xuống hầm, khoảng 2m ấy phải đo theo đường nghiêng của cầu thang chứ không phải đo thẳng đứng!
Dầm đà tại vị trí này đã phải gọt bớt đáng kể mà vẫn gây khó chịu khi lên xuống cầu thang
Cửa sổ của phòng vệ sinh này mở ra ngay tầm mắt người đi trên cầu thang. Do đó kiến trúc sư phải điều chỉnh bằng cách mở bật vào trong và dán decal mờ!
Trước khi đúc bêtông sàn trên, nhà thiết kế đã kịp… cắt một phần sàn để vị trí cầu thang không còn “cảm giác đụng đầu”.
Gầm thang, dùng sao cho khéo : cầu thang dưới trệt hay được tận dụng làm kho hoặc phòng vệ sinh. Và chuyện đụng đầu hoặc sử dụng kém hiệu quả cũng thường xảy ra ở đây. Nhiều thiết kế vẽ trên mặt bằng khu vực gầm cầu thang ở khoảng bậc số 10 trở lên là làm được không gian sử dụng, nhưng thực ra ngay tại vị trí bậc 10 thì mặt trên cầu thang mới cao hơn sàn dưới khoảng 1,7m, chưa kể bản đúc cầu thang, mặt bậc xây gach, lớp tô trát… tổng cộng có khi hơn 3 tấc, gầm cầu thang khi đó bên dưới chỉ còn thông thuỷ chưa tới 1,4m. Tất nhiên việc đụng đầu là không tránh khỏi! Nhiều nhà thầu đành phải chỉnh sửa bằng cách khoét nền nhà sâu xuống vài bậc, hoặc đặt các chức năng ít sử dụng vào đây như bể nước, máy bơm, kho lặt vặt hay bố trí tiểu cảnh cho… chắc ăn.
Từ mũi bậc đến tay vịn : khi hoàn thiện bậc thang bằng đá granite hay gỗ thì luôn có mũi bậc. Tuy nhiên nhiều cầu thang lúc thiết kế thì thấy chia bậc bình thường, vậy mà khi ốp lát hoàn thiện thì các mũi bậc bị “rượt đuổi” dần dần rồi lấn ra sàn hoặc chiếu nghỉ đến cả tấc! Ngoài nguyên nhân thi công ẩu thì phải cần xem lại thiết kế thực sự đã “trừ hao” hay chưa. Những vị trí có xẻ bậc thì buộc phải đảm bảo phần thịt còn lại của từng bậc theo như nguyên lý thiết kế cấu tạo mà một số nhà thiết kế lắm lúc “không thuộc bài”. Xử lý phần lan can tay vịn cũng vậy, cho dù hiện nay có rất nhiều nhà sản xuất cung cấp các dạng lan can tay vịn theo dạng làm sẵn đúng tiêu chuẩn nhưng cầu thang nhà ở tư nhân lại ít được điều kiện thoải mái về diện tích như cầu thang công cộng hoặc văn phòng, do đó nhiều lúc vẫn phải “chế biến” theo thực tế sao cho hài hoà cũng như đạt được ý tưởng của kiến trúc sư.
Còn khá nhiều chuyện nhỏ mà không nhỏ, gây khó chịu ở khu vực cầu thang. Trong hình ảnh ở đây tạm “sưu tập” một số ví dụ như cửa sổ toilet mở ra ngang tầm nhìn, dầm chiếu nghỉ đụng vai khi lên xuống… mà thực tế nhiều nhà thầu đã phải “sáng tạo” giúp khi các bản vẽ thiếu thể hiện chu đáo. Chính KTS H. kể trên và đồng nghiệp của anh đã không ít lần phải xuống “xử ngay tại chỗ” cho các ngôi nhà thi công phần lan can cầu thang tại các vị trí bẻ cua khó hoặc chiếu nghỉ xẻ bậc nhiều, bởi bản vẽ không thể hiện hết được. Cả thợ lẫn thầy (kiến trúc sư, kỹ sư) đều nhăn nhó và chép miệng than “đoạn trường ai có qua cầu (thang) mới hay” là vậy!
Cầu thang trong chung cư cũ này khá chuẩn về cách chia bậc và xử lý mũi bậc tại các vị trí rẽ quạt
Cho dù gia chủ khéo léo trang trí, tranh thủ đặt thêm vài bức tranh thì chỗ đà ngang dễ đụng vai và đóng bụi này hoàn toàn có thể giấu được bằng cách làm đà nhỏ lại ngay từ đầu hoặc xây tường đôi
Theo SGTT
