Nhà ở xã hội: rẻ vẫn ế
Cách đây 3 năm, người dân Hà Nội đổ xô xếp hàng mua nhà ở xã hội (NƠXH), cảnh này gần đây lại tiếp tục tái diễn do ngày càng có ít dự án khởi công.Các vị trí đắc địa như: Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai), Chèm - Cổ Nhuế (Bắc Từ Liêm), Đặng Xá (Gia Lâm)... luôn trong tình trạng nguồn cầu cao hơn nguồn cung.
Trong khi đó, nhiều địa phương khác như: Huế, Khánh Hòa, Hưng Yên, Thái Bình, Hải Dương... trong nhiều năm qua, hàng nghìn căn hộ NƠXH vẫn bị ế mặc dù giá căn hộ so với Hà Nội, Tp.HCM thì chỉ bằng một nửa. Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thừa Thiên - Huế, ông Lê Quang Dũng cho biết, việc phát triển NƠXH không đánh trúng tâm lý của đại đa số người mua do nhà chung cư chưa phải là xu hướng được ưa chuộng của người dân Huế. Ngoài ra, mức giá hơn 5 triệu đồng/m2 mà chủ đầu tư đưa ra mặc dù đã rẻ so với những khu đô thị lớn như Hà Nội, Tp.HCM, nhưng so với mức thu nhập của người mua của tỉnh lẻ thì lại đắt.
Trong khi Hà Nội đang sốt nhà ở xã hội (trong ảnh là dự án Đặng Xá-Gia Lâm),
nhiều tỉnh lại thừa những dự án kiểu này.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hưng Yên, ông Lương Anh Tuấn cho biết, hiện giá đất nền tại Hưng Yên đã rẻ hơn rất nhiều so với đất tại các thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn, thay vì mua NƠXH, người dân sẽ lựa chọn mua đất xây nhà vì nhiều lợi thế của loại hình này.
Số lượng căn hộ bán được tại địa phương hầu như không tăng dù Nhà nước có nhiều chính sách mới như mở rộng đối tượng, lãi vay ưu đãi... để khai thông phát triển NƠXH. Nhiều địa phương như Huế, Đà Nẵng… đã phải đứng ra mua lại căn hộ ế để cứu chủ đầu tư.
Hàng loạt dự án NƠXH mới vẫn khởi công
Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, cho biết: “Chương trình NƠXH được đưa ra trong năm 2009 nhưng không được tổ chức toàn diện. Nhiều địa phương lao vào làm NƠXH và thiếu đi những nghiên cứu, đánh giá thực tế về nhu cầu của người dân. Một vùng núi như Lạng Sơn mà xây chung cư thì ai ở? Các mô hình thiếu thực tế này thất bại đã gây lãng phí lớn cho ngân sách của Nhà nước”.
Ông Liêm cho rằng, nhiều doanh nghiệp đua nhau làm NƠXH tại các địa phương khó tránh khỏi họ muốn lợi dụng những chính sách ưu đãi về vay vốn giá rẻ. Đồng thời, lý lịch “đã từng làm NƠXH” giúp chủ đầu tư dễ tiếp cận những vị trí đất vàng tại tỉnh lẻ.
Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, GS Đặng Hùng Võ nói: “Các doanh nghiệp địa phương đang đua nhau xây dựng NƠXH do việc xin phép xây dựng dự án rất dễ với nhiều ưu đãi về tiền, sử dụng đất, thuế...Có một khả năng khác, chủ đầu tư biết trước tình cảnh NƠXH không bán được vào thời điểm này, chính quyền địa phương vì thế sẽ cân nhắc cho chuyển đổi sang mô hình nhà thương mại. Lợi nhuận của chủ đầu tư lúc đó sẽ tăng gấp đôi”.
TS Phạm Sỹ Liêm cảnh báo, tình trạng nghịch lý NƠXH sẽ trở nên trầm trọng nếu không có những giải pháp hữu hiệu; vài năm nữa, trong khi địa phương thì thừa thãi các thành phố lớn thiếu NƠXH, . “Cần phải quyết tâm tổ chức thực hiện chương trình NƠXH; cần thiết phải quy trách nhiệm cho lãnh đạo chính quyền các cấp để việc phát triển NƠXH đúng nhu cầu, tránh lãng phí. Phải có Ủy ban Quốc gia phát triển nhà ở trực thuộc Chính phủ và Ban Phát triển nhà ở trực thuộc các tỉnh thành, nghiên cứu điều tra xã hội học về nhu cầu NƠXH. Từ đó, đề ra những chiến lược chỉ tiêu, biện pháp tổ chức thực hiện một cách khả thi thực tế và bền vững”, ông Liêm nói.
UBND thành phố Đà Nẵng vừa phải bỏ tiền ngân sách mua 251 căn hộ tại khu chung cư nhà ở xã hội Blue House (Đại Địa Bảo) của Cty Cổ phần Đầu tư Xây dựng 579 và Cty Cổ phần Đức Mạnh (Liên doanh DMC-579). Các căn hộ có diện tích 50 - 55m2, giá bán bình quân 350-400 triệu đồng/căn.
