Có đứng trước tòa giáo đường ấy mới hiểu được vì sao nhà thờ Đức bà Paris lại truyền cảm hứng cho những áng văn bất hủ của đại văn hào Victor Hugo. Nhà thờ nằm trên đảo Ile de la Cite, giữa dòng sông Seine, ở trung tâm của Paris, nổi tiếng với kiến trúc đặc trưng Gothic: mái vòm nhọn hoắt, cao vút, khiến con người thấy mình thêm nhỏ bé khi đứng trước giáo đường thiêng liêng.
Cổng chính của nhà thờ được chia làm ba vòm, trong đó vòm lớn nhất cũng tỉ mỉ nhất, có trang trí rất nhiều bức tượng điêu khắc lớn nhỏ, tượng trưng cho vua Juda và người Do Thái. Cách kiến trúc không đăng đối này để tránh sự buồn tẻ khi nhìn vào mặt tiền của nhà thờ.
Bước vào bên trong, chúng tôi lại càng thêm sững sờ trước sự tài hoa của người xưa. Phía bên trong nhà thờ Đức bà tối hơn rất nhiều, thánh đường chỉ được soi sáng với những ánh đèn vàng, những bóng tối ấy lại càng khiến những bức tranh kính lung linh đủ sắc màu.
Bốn bề của nhà thờ Đức bà Paris đều được trang trí bằng những bức tranh kính khổng lồ, ghi lại những tích truyện xưa. Trong số đó, nổi tiếng nhất là bức tranh kính hoa hồng, hình tròn, được ghép từ trăm nghìn miếng kính màu rực rỡ. Bức tranh này được coi là kinh điển, hoàn hảo trong nghệ thuật ghép tranh kính cổ xưa.
Khi chúng tôi mới bước vào bên trong, bầu trời Paris chưa có nắng, nhưng chỉ mấy phút sau, nắng bắt đầu chiếu rực rỡ bên ngoài. Nắng xuyên qua những lớp kính màu, phản chiếu lên hàng cột trụ trắng, cao sừng sững, tạo nên một bức tranh hòa hợp thiên nhiên, kiến trúc đẹp đến ngỡ ngàng. Trong âm thanh trong trẻo, vang vọng của dàn khí nhạc đồ sộ, làm nên tên tuổi của Notre Dame de Paris, tâm hồn con người dường như thanh thản hơn, quên đi mọi xô bồ cuộc sống bên ngoài.
Tạm biệt những bức tranh kính lung linh, vẫn thường hiện về trong mỗi giấc mơ Paris sau này, chúng tôi đứng chụp ảnh lưu niệm phía bên ngoài, không quên đặt chân lên cột mốc số 0 trước cửa nhà thờ Đức bà, được coi là tâm điểm, để đo khoảng cách của Paris đến mọi nơi trên lãnh thổ nước Pháp.