Đồng thời, những chính sách đó giúp cho hàng trăm nghìn người thu nhập thấp, hộ nghèo có điều kiện cải thiện nơi ở. Ðây sẽ là các tiền đề quan trọng tạo “lực đẩy” cho thị trường BĐS trong năm nay tiếp tục phát triển và có thanh khoản tốt.
Ðể hộ nghèo có nhà ở
- Từ năm 2013 đến nay, thị trường BĐS đã vực dậy với nhiều dấu hiệu khởi sắc sau giai đoạn "đóng băng", thậm chí đổ vỡ. Vậy đâu là giải pháp cốt lõi dẫn tới kết quả đó, thưa ông?
 Thứ trưởng Bộ Xây dựng Ðỗ Ðức Duy |
Tình trạng lệch pha cung - cầu là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng "đóng băng" của thị trường BĐS giai đoạn từ 2011-2012. Thị trường thừa quá nhiều sản phẩm trung, cao cấp, trong khi lại thiếu sản phẩm giá rẻ và bình dân. Do đó, việc điều chỉnh cơ cấu hàng hóa một cách hợp lý để sản phẩm BÐS tới được với mọi đối tượng, phù hợp với khả năng thanh toán thực và nhu cầu thực của thị trường là việc hết sức cần thiết.
Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã đề xuất một nhóm giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường BÐS gắn với triển khai Chiến lược nhà ở quốc gia, nhất là nhà ở xã hội được Chính phủ cụ thể hóa tại Nghị quyết 02 năm 2013 và Nghị quyết 61 năm 2014. Bộ Xây dựng đã hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương triển khai rà soát phân loại những dự án BÐS trên phạm vi cả nước, tiến hành chuyển đổi nhiều dự án nhà ở thương mại sang làm dự án nhà ở xã hội, điều chỉnh cơ cấu căn hộ những dự án nhà ở thương mại (chia nhỏ căn hộ) cho thích hợp hơn với nhu cầu của thị trường; Chính phủ đã thực hiện việc miễn giảm tiền sử dụng đất, thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội; đặc biệt, Chính phủ đã giành gói tín dụng hỗ trợ 30.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dành cho doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội, người dân vay để thuê, mua, thuê mua nhà ở thương mại giá bán thấp, nhà ở xã hội,...
Những giải pháp đồng bộ đó đã giúp cho thị trường BÐS hồi phục tích cực. Lượng giao dịch thành công liên tục tăng lên, bắt đầu từ phân khúc sản phẩm thấp và trung bình, lan dần sang khu vực sản phẩm trung, cao cấp. Tồn kho BÐS tới tháng 12/2015 đã giảm 77.659 tỷ đồng (tương đương giảm 60,41%) so với quý I/2013. Giá bán nhà ở được kéo về sát với giá trị thực, tương đối ổn định, trong đó có khu vực đã giảm đến 30% so với thời kỳ sốt nóng năm 2010, giúp người tiêu dùng được hưởng lợi. Cơ cấu hàng hóa BÐS được điều chỉnh hợp lý hơn, toàn quốc đã có 62 dự án đăng ký chuyển đổi từ nhà ở thương mại thành nhà ở xã hội với quy mô xây dựng vào khoảng 41.769 căn hộ, 88 dự án đăng ký điều chỉnh giảm diện tích căn hộ (từ 36.113 căn đã tăng lên thành 49.199 căn) cho phù hợp với nhu cầu của thị trường. Nhiều doanh nghiệp địa ốc nhờ lựa chọn nhà ở xã hội mà đã vượt qua được khó khăn, ổn định và phát triển…
- Trên thực tế, nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà ở giá thấp của người dân còn rất lớn, trong khi nguồn cung vẫn còn hạn chế. Vậy việc phát triển nhà ở xã hội đang còn những rào cản gì? Bộ Xây dựng tới đây có phương hướng gì trong triển khai phát triển nhà ở cho người dân, thưa ông?
Chiến lược phát triển Nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 lần đầu tiên đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 30/11/2011 với nhiều điểm có tính đột phá. Đó là phát triển nhà ở là trách nhiệm của Nhà nước, xã hội và cả người dân, đồng thời phân rõ hai loại hình nhà ở là nhà ở thương mại dành cho những đối tượng có đủ khả năng chi trả theo cơ chế thị trường và nhà ở xã hội với sự hỗ trợ của Nhà nước để giảm giá thành, giúp những đối tượng chính sách, người thu nhập thấp, hộ nghèo có cơ hội cải thiện nhà ở.
 |
| Nhà ở xã hội tại Khu đô thị Ðặng Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội |
Triển khai chiến lược trên, trong các năm qua cùng với những chương trình hỗ trợ nhà ở xã hội cho đối tượng chính sách, người nghèo khu vực nông thôn thì mô hình khu đô thị nhà ở xã hội với hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ giành cho người thu nhập thấp, người nghèo cũng được chú trọng, quan tâm. Tới nay đã hình thành nhiều khu đô thị nhà ở xã hội được nhân dân ưa chuộng, điển hình như khu đô thị Ðặng Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội của Viglacera; khu đô thị tại Thành phố mới Bình Dương của Becamex IDC… Những khu đô thị nhà ở xã hội đó đã góp phần khẳng định một hướng đi mới trong việc kết hợp giữa phát triển kinh tế với bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện mục tiêu xã hội chủ nghĩa hướng đến con người, vì con người, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội của Ðảng và Nhà nước ta…
Tuy nhiên, trên thực tế, sản phẩm nhà ở xã hội vẫn đang còn thiếu rất nhiều so với nhu cầu. Trong khi đó vẫn nhiều lực cản như: một số địa phương chưa thật sự quan tâm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội; quy định giành ra 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại một số nơi chưa được triển khai nghiêm túc; nguồn vốn trung, dài hạn cho phát triển nhà ở xã hội còn thiếu; nhiều doanh nghiệp địa ốc vẫn chưa mặn mà với nhà ở xã hội; hiện mới chỉ có nhà ở xã hội để bán, còn thiếu nhà ở xã hội cho thuê... Ðây chính là các nhiệm vụ đặt ra với Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương cần phải quan tâm và nỗ lực giải quyết trong thời gian sắp tới.
Với mục tiêu phấn đấu tới năm 2020 diện tích nhà ở bình quân cả nước đạt khoảng 25m2/người. Trong đó, tại đô thị khoảng 29m2/người, còn tại nông thôn khoảng 22m2/người; trong giai đoạn từ 2016-2020, đầu tư xây dựng mới khoảng 12,5 triệu m2 nhà ở xã hội khu vực đô thị. Tới đây, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục tiến hành rà soát, sửa đổi, xây dựng những cơ chế chính sách về quản lý nhà ở và thị trường địa ốc phù hợp với tình hình mới; Ðẩy mạnh triển khai Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Trong đó, tập trung triển khai những chương trình hỗ trợ nhà ở cho những đối tượng chính sách, người nghèo khu vực nông thôn, khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng của lũ, bão, ngập lụt, sạt lở núi, ven biển, ven sông; đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp, người thu nhập thấp đô thị, học sinh, sinh viên các trường cao đẳng, đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề,...
Cơ hội lớn từ những Hiệp định thương mại tự do
- Trước sự “ấm” lên của thị trường địa ốc thì cũng có ý kiến bày tỏ lo ngại về nguy cơ “bong bóng” có thể quay lại, thưa ông?
Các quan ngại về bong bóng BÐS là vấn đề rất đáng quan tâm của cả cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cũng như toàn xã hội. Hiện tại, thị trường BÐS đã phục hồi; thanh khoản tăng; giá BÐS tương đối ổn định; một số dự án tọa lạc gần trung tâm các đô thị, có hạ tầng tốt, đã hoàn thiện việc xây dựng hoặc đang thi công với tiến độ tốt, chủ đầu tư có uy tín được nhiều khách hàng quan tâm đã tăng giá nhưng không nhiều, không đột biến (chỉ tăng khoảng từ 2-5% so với cuối năm 2013).
Thêm nữa, theo quy luật và kinh nghiệm thực tế ở các quốc gia cũng như ở nước ta trong những năm qua, "bong bóng" BÐS thường chỉ xảy ra khi hội tụ được những yếu tố như: nền kinh tế phát triển quá nóng, không ổn định; các thị trường đầu tư khác kém hấp dẫn, không ổn định (thị trường vàng, chứng khoán, ngoại tệ, lãi suất tiền gửi ngân hàng thấp, …); nguồn cung quá thiếu, quá bất cập so với nhu cầu; chính sách tín dụng, tài chính BĐS bị buông lỏng, hạ chuẩn cấp tín dụng một cách quá dễ dãi; thiếu sự can thiệp hợp lý, kịp thời của Nhà nước vào thị trường;... Ðối chiếu với những yếu tố nêu trên thì có thể khẳng định: chưa có nguy cơ xảy ra “bong bóng” BÐS. Nếu như có sự tăng giá và “nóng sốt” thì cũng chỉ xảy ra ở cục bộ tại một số dự án có vị trí tốt tọa lạc trung tâm đô thị, hạ tầng tốt, đang xây dựng với tiến độ tốt, chủ đầu tư có uy tín, được nhiều khách hàng quan tâm.
- Ông nhận định thế nào về triển vọng của thị trường BĐS trong năm 2016 khi chúng ta ngày càng hội nhập hơn nữa với nền kinh tế toàn cầu thông qua việc ký kết những Hiệp định thương mại tư do như Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Ðối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)?
Sau khi các Hiệp định này được ký kết thì sẽ ngày càng có nhiều các tổ chức, cá nhân nước ngoài vào đầu tư, làm ăn, sinh sống tại Việt Nam, đồng thời sẽ có nhiều doanh nghiệp nước ngoài vào đầu tư kinh doanh BÐS tại Việt Nam với tiềm lực về tài chính mạnh, công nghệ xây dựng tiên tiến. Ðiều này cũng đồng nghĩa với nhu cầu mua và sở hữu nhà ở của người nước ngoài sẽ tăng, đặc biệt đối với phân khúc căn hộ trung, cao cấp tại các đô thị lớn. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có nguồn tài chính mạnh sẽ nhận chuyển nhượng lại các dự án của các doanh nghiệp trong nước mà lâu nay không đủ khả năng để triển khai hoặc triển khai chậm tiến độ, các doanh nghiệp BÐS trong nước cũng sẽ phải tái cơ cấu đầu tư, nâng cao năng lực và tính chuyên nghiệp để đủ sức cạnh tranh ngay chính trên sân nhà. Ngoài ra thị trường văn phòng, dịch vụ, thương mại sẽ có xu thế sôi động hơn.
Từ những phân tích trên, dự báo thị trường BÐS trong năm 2016 được dự báo sẽ tiếp tục phát triển với thanh khoản tốt. Riêng về giá bán, nếu có thì cũng chỉ tăng nhẹ tại các dự án có vị trí tốt tọa lạc ở trung tâm đô thị, có hạ tầng tốt, đã hoàn thiện việc xây dựng hoặc đang xây dựng có tiến độ tốt, chủ đầu tư có uy tín.
- Trân trọng cảm ơn ông!
