Nhu cầu nhà ở xã hội lớn
Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu và phát triển Tp.HCM về nhu cầu nhà ở xã hội (NOXH) của người dân trên địa bàn thành phố, có đến 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu mua, thuê mua NOXH trong giai đoạn 2016-2020.
Dù mức độ khảo sát chưa phủ sóng toàn bộ dân cư, nhưng con số 81.000 hộ gia đình có nhu cầu thuê, mua NOXH là không nhỏ. Trong đó các hộ thuộc diện nghèo, cận nghèo chiếm đa số (39.000), xếp sau là người lao động trong các khu công nghiệp (17.000)… Điểm chung là hầu hết người được hỏi đều chọn phương thức thuê mua NOXH, tức mua trả góp trong thời gian dài.
Hiện nay thị trường BĐS đang thiếu nhà ở xã hội và nhà cho thuê giá rẻ. Ảnh minh họa.
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) cho rằng, nhu cầu của người dân là rất lớn, tuy nhiên nguồn lực ngân sách có hạn và kể cả khi thực hiện phương thức xã hội hoá thì vẫn khó có thể giải quyết nhu cầu về nhà ở giá rẻ tại các đô thị lớn như Tp.HCM.
Lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết, ngoài hộ nghèo, hộ dân bị di dời trong các dự án chỉnh trang đô thị và không ít cán bộ viên chức thì còn khoảng 1.2 triệu người dân nhập cư trên địa bàn Thành phố có nhu cầu thực về nhà ở. Để giải quyết tình trạng này, Sở Xây dựng đã có kế hoạch đầu tư xây dựng thêm 39 dự án NOXH trong 5 năm tới với số lượng dự kiến khoảng 44.700 căn hộ.
Về nguồn vốn để thực hiện chương trình phát triển NOXH, vào tháng 7/2016 vừa qua Ngân hàng Chính sách xã hội (Ngân hàng CSXH) đã ban hành văn bản hướng dẫn nghiệp vụ cho vay ưu đãi để mua, thuê mua NOXH; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Trong đó, hai quy định là thời gian cho vay (tối thiểu là 15 năm và tối đa không quá 25 năm) và người vay được ân hạn chưa trả nợ gốc trong 12 tháng đầu nhận được sự ủng hộ của nhiều ban ngành.
Nên khuyến khích nhà cho thuê giá rẻ
Dù nhu cầu về NOXH trên thực tế là rất lớn như trên, nhưng theo ông Lê Hoàng Châu việc triển khai chính sách đang bị ách tắc trên thực tế vì chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách. Bởi lẽ đang có những ý kiến khác nhau giữa các Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Xây dựng.
Cụ thể, Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép bỏ nội dung quy định Ngân hàng CSXH thực hiện cho vay; quy định lại về lãi suất cho vay bằng mức lãi suất cho vay tối đa cho các lĩnh vực ưu tiên, kỳ hạn ngắn; Không cấp bù chênh lệch lãi suất…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì kiến nghị giao Bộ Xây dựng phối hợp với Ngân hàng CSXH và các cơ quan liên quan huy động nguồn vốn ngoài ngân sách để thực hiện chính sách hỗ trợ NOXH.
Trong khi đó, Bộ Xây dựng cho rằng những ý kiến của Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư là không hợp lý, phù hợp với các quy định của Luật Nhà ở năm 2014. Bên cạnh đó, ngoài kế hoạch huy động 1.000 tỷ đồng, Ngân hàng CSXH cũng đã đề nghị Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước bố trí 1.000 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách để thực hiện chính sách NOXH năm 2016.
Đề xuất thí điểm dự án nhà cho thuê giá rẻ 1.5 triệu đồng/tháng. Ảnh minh họa
Một số doanh nghiệp trên địa bàn thì than phiền về thủ tục hành chính. Họ cho rằng đó là một trong những nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp không mặn mà với NOXH.
Riêng với Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu cho rằng Nhà nước cần có chính sách thí điểm để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở thương mại cho thuê giá rẻ. Vì thực tế nhà thuê giá từ 1,5 – 3 triệu đồng/tháng đang được nhiều người lựa chọn. Các ưu đãi cơ bản có thể áp dụng cho doanh nghiệp tham gia đầu tư những dự án kiểu này như được tạm hoãn chưa nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong vòng đời của dự án, giảm thuế VAT 5%, thuế thu nhập doanh ngiệp còn 10%, có chính sách tín dụng ưu đãi…
Giám đốc Công ty TNHH TM - XD Lê Thành, ông Lê Hữu Nghĩa - với tư cách cá nhân đã đầu tư 2 khu nhà 5 tầng quy mô hơn 300 căn tại quận Bình Tân, cho thuê giá 1.5 triệu đồng/tháng. Do vậy, HoREA kiến nghị Chính phủ thí điểm cho doanh nghiệp cũng được đầu tư phát triển phòng ở cho thuê có diện tích dưới 25m2/phòng.
Theo chủ tịch HoREA, Hiện nay tại Tp.HCM, chính các hộ gia đình và cá nhân đã cung cấp cho thị trường các khu nhà trọ, phòng trọ, đã giải quyết đến khoảng 87% nhu cầu thuê trọ của sinh viên, công nhân lao động, người thu nhập thấp và dân nhập cư. Nhưng các phòng trọ này thường không đảm bảo chất lượng, an toàn và an ninh. Do đó, nếu doanh nghiệp được tham gia đầu tư các khu nhà trọ thì sẽ đảm bảo chất lượng xây dựng, đủ tiện ích và đảm bảo an toàn, an ninh hơn.
