Sau mỗi mùa vụ, người Hà Nhì có thói quen tu sửa hay bắt tay vào làm nhà mới thay thế nếp nhà cũ đã xuống cấp. Khi chọn được mẫu đất ưng ý, người Hà Nhì bắt tay vào công đoạn trình tường nhà, đất đỏ được đưa vào khuôn, dùng chày nén chặt, hết lớp nọ đến lớp kia, tạo nên bức tường vững chắc.
Thường những ngôi nhà được trình từ đất với độ dày của tường 40 - 50 cm, cao từ 4 đến 5 m, diện tích trung bình của lòng nhà khoảng 60 - 80 m vuông.
Sau khi tường đã trình xong sẽ đến công đoạn lắp ghép các xà và đòn tay gỗ để lợp mái. Trước đây, người Hà Nhì lên rừng lấy cỏ gianh để lợp mái, vì vậy mỗi khi có gia đình làm nhà mới, các hộ xung quanh sẽ góp sức cùng nhau lên rừng lấy cỏ gianh.
Cỏ gianh lấy về được bện lại thành từng lớp, phủ liền nhau, lớp nọ chồng lên lớp kia tạo ra mái nhà có độ dày tới 50 cm. Bởi thế nhà mát vào mùa hè và ấm áp trong mùa đông.
 |
|
|
|
| Những mái nhà tường trình san sát ở Y Tý |
|
|
| Phụ nữ Hà Nhì bên nếp nhà |
|
|
|
| Nhà tường đất vàng rộm như sắc màu của rơm ngày mùa, vuông vắn và xinh như cổ tích vẫn được dựng lên giữa núi rừng. |
Trong những năm qua, huyện Bát Xát đang đẩy mạnh phát triển du lịch, tạo nên các tour, tuyến du lịch mới, kết nối du lịch thành phố Lào Cai, Sa Pa với các điểm của Bát Xát như: Mường Hum, Y Tý…
Khách du lịch đến với Y Tý ngày càng nhiều, say sưa ngắm bản làng với những nếp nhà tường trình nằm san sát bên nhau, dựa vào lưng núi, tạo khung cảnh đẹp nên thơ.
