Đàn ông cái nhà, đàn bà cái bếp
Năm tới tôi sẽ làm nhà và hiện nay chuẩn bị thiết kế chi tiết. Tôi nghe nói “đàn ông cái nhà - đàn bà cái bếp” nên đang phân vân không biết là tính sắp xếp hướng bếp theo tuổi của chồng hay tuổi của vợ. Mặt khác, tôi tính đặt tủ kệ bếp trong nhà nhưng chủ yếu đun nấu ở một bếp khác ngoài sân phía sau cho thoáng thì có ảnh hưởng gì về phong thuỷ chăng? (Tạ Thanh Minh, đường 23, khu dân cư Sông Giồng, quận 2, Tp.HCM)
Trong Dịch lý phương Đông có quy ước phong thuỷ xem nhà ở là phần dương trạch, tương ứng với đàn ông thuộc dương, để làm cơ sở tính tuổi, vị trí, phương hướng cho các thành phần cửa, bếp, bàn thờ… của ngôi nhà. Điều này nghe qua có vẻ như “trọng nam khinh nữ” nhưng thực ra đó là đặc trưng rất hợp lý của văn hoá Việt Nam xưa nay: thống nhất tính tuổi cho một người chủ mang tính quy ước chứ không chia ra phức tạp. Việc tính hướng nhà hướng bếp theo tuổi người đàn ông trụ cột trong gia đình (nhưng không vượt qua lục thập, tức là ngoài 60 tuổi thì coi như… nghỉ ngơi hưu trí, để cho con cháu lo liệu làm nhà) cũng là hợp lý về tôn ti trật tự và sự phát triển của gia đình.
Còn câu “đàn ông cái nhà, đàn bà cái bếp” mà ta hay nghe nói là nhắc nhở về phân công lao động và vai trò của từng giới trong sinh hoạt gia đình, chứ không phải tính tuổi của mẹ, của vợ… như một số người hay nghĩ, hay ai đứng nấu bếp thì tính toán hướng bếp theo người đó. Vì nếu thế thì một số nhà có lẽ phải tính tuổi của… người giúp việc luôn chăng?
Dĩ nhiên, khi gặp trường hợp nhà toàn là nữ giới thì mới tính tuổi phong thuỷ làm nhà theo tuổi người phụ nữ nào quyết định sự tồn tại của gia đình và là người sẽ cư ngụ lâu dài hơn cả trong ngôi nhà đó. Nếu ngoài 60 tuổi, hoặc tuổi còn quá nhỏ, hoặc người nữ sẽ xuất giá lấy chồng đi chỗ khác, không ở lâu trong nhà thì không tính.
Việc bạn đun nấu chủ yếu ở sân sau cho thoáng đồng nghĩa với việc bếp đặt trong nhà chỉ như “làm kiểu”, hoặc là dạng bếp gọn theo kiểu phương Tây về cơ bản không ảnh hưởng phong thuỷ. Nhưng tốt hơn cả là bạn nên đặt các không gian bếp trong và ngoài kề cận nhau theo một vùng nhất định trên mặt bằng của nhà để tránh đi lại nhiều, và sẽ trùng với phương vị đặt bếp, đồng thời nếu có thể nên xoay hai bếp cùng hướng với nhau. Ví dụ bếp trong nhà làm đơn giản, kế bên là cửa mở ra sân sau, tại sân sau này gia chủ đặt bếp đun nấu chủ yếu, và cũng xoay miệng bếp theo hướng của bếp trong nhà.
ThS. KTS Hà Anh Tuấn
(Theo SGTT)