Báo cáo kinh tế vĩ mô quý II/2018 vừa được Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) công bố tại hội thảo tổ chức vào chiều ngày 11/7.
Tại hội thảo, TS. Nguyễn Đức Thành đưa ra lưu ý về một số dấu hiệu cần được đánh giá và xử lý thận trọng. Trong đó có việc số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động trong nửa đầu năm cao bất thường còn số việc làm mới lại suy giảm rõ rệt.
Đáng chú ý, lạm phát trong quý II cũng bật tăng khi ở mức 4,67% vào cuối tháng 6/2018 do thực phẩm và xăng dầu tăng giá. Trong khi đó, lạm phát lõi vẫn ổn định ở mức 1,37%. Điều này cho thấy Ngân hàng Nhà nước rất thận trọng trong chính sách tiền tệ.
Quý II cũng ghi nhận sự tăng trưởng chậm lại của thương mại. Chi thường xuyên vẫn giữ ở mức cao trên 70% tổng chi ngân sách, thế nhưng chi đầu tư phát triển lại không mấy cải thiện… Đến cuối quý II, dự trữ ngoại hối tiếp tục tăng khi đạt 63,5 tỷ USD, ngang với mức khuyến nghị mà IMF đưa ra. Tuy nhiên, khi tỷ giá dao động mạnh thì Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ phải giảm dự trữ để can thiệp bình ổn thị trường.
TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng thị trường bất động sản có thể sẽ
còn ảm đạm hơn nữa trong tương lai gần.
Về thị trường bất động sản, TS. Nguyễn Đức Thành nhìn nhận, thị trường căn hộ trong quý II đã suy giảm tại cả Hà Nội và Tp.HCM ở lượng mở bán mới lẫn lượng bán ra. Ông Thành cho rằng, rủi ro về khả năng tăng lãi suất trong tương lai gần có khả năng sẽ khiến thị trường bất động sản rơi vào tình trạng ảm đạm hơn nữa.
Khi PV đặt câu hỏi về dự báo mức tăng trưởng cả năm 2018, ông Thành cho biết: “Với mức tăng trưởng tích cực 6,79% của quý II, và dù triển vọng kinh tế nửa sau của năm có thể thấp hơn, chúng tôi vẫn cho rằng mục tiêu tăng trưởng 6,5-6,7% của năm 2018 là khả thi. Những tính toán mới của VEPR không sai biệt nhiều so với lần dự báo gần đây nhất (cuối tháng 4/2018), cho thấy tăng trưởng cả năm 2018 đạt 6,8%”.
Tuy nhiên, sự leo thang của giá thực phẩm và nhiên liệu cũng khiến nhóm nghiên cứu của VEPR thận trọng khi cho rằng để đạt được mức lạm phát bình quân năm 4%, các cấp đều phải nỗ lực rất nhiều, đặc biệt là chính sách tiền tệ chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước.
VEPR cũng cho rằng, hiện Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều thách thức để có thể ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, nhóm này khuyến nghị: “Hiện nay, nguồn thu của Việt Nam ngày càng phụ thuộc vào các loại thuế tiêu dùng. Bất kỳ đề xuất tăng các khoản thuế tiêu dùng nào (VAT, tiêu thụ đặc biệt…) cũng cần được xem xét thận trọng vì thuế tiêu dùng tuy hiệu quả về khoản thu nhưng được xem là không có tác động tốt đến công bằng trong chi tiêu. Thay vào đó, Chính phủ nên nghĩ tới việc cải cách lại các loại thuế tài sản vì hiện nay tỷ trọng đóng góp của các loại thuế này vào ngân sách còn khiêm tốn. Tuy nhiên, do các loại thuế trực thu dễ gây cảm giác “đau đớn” cho người nộp thuế nên trước khi tăng thuế, Chính phủ cần nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong thu chi ngân sách để có thể thuyết phục người dân”.
