Ngày 30/10, hội thảo cơ chế đặc thù với công tác đền bù, giải phóng mặt bằng (GPMB) sân bay Long Thành đã diễn ra. Tại hội thảo này, Tiến sĩ Trần Du Lịch, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Tp.HCM cho hay, tỉnh Đồng Nai đến nay đã xây dựng khung chính sách GPMB và thông báo cho người dân. Theo đề xuất của vị đại biểu này, việc thực hiện đã có cố gắng song cần khẩn trương hơn nữa. Dự án Cảng hàng không Long Thành triển khai sớm được ngày nào, người dân được nhờ sớm ngày đó với tình hình sân bay Tân Sơn Nhất hiện nay.
Theo ông Trần Du Lịch, đất cần GPMB xây dựng sân bay Long Thành bao gồm đất lâm trường của Nhà nước, đất nông nhiệp của dân và đất ở. Tuy nhiên, đất của các nhà đầu cơ thực tế cũng rất lớn. Vì thế, chính sách giải tỏa phải tạo sự khác biệt giữa đền bù cho giới đầu cơ và người dân.
Ông Trần Du Lịch cho biết, chính sách của chúng ta lâu nay lại khuyến khích đầu cơ đất nông nghiệp và đền bù theo giá tiền trao cháo múc. Tại nhiều dự án, phần hỗ trợ còn lớn hơn phần đền bù. Chính sách như vậy là bất hợp lý. Cần phải hỗ trợ tại chỗ cho người dân sinh sống tại đây, không thể hỗ trợ cho người tận Tp.HCM đến mua đất.
Đối với khó khăn về vốn GPMB khoảng 30 nghìn tỷ đồng, theo chuyên gia này, cần tách dự án GPMB ra khỏi việc triển khai xây dựng sân bay nhằm huy động vốn thực hiện trước. Tỉnh Đồng Nai hàng năm đóng góp ngân sách trung ương và để lại tỉnh sử dụng với tỷ lệ 49/51. Giờ địa phương có thể xin cơ chế được giữ lại nguồn ngân sách trung ương để triển khai GPMB theo từng giai đoạn.
 |
| Rừng cao su ở khu vực sân bay Long Thành. Ảnh: Hoàng Trường |
Lo ngại thiếu vốn cho GPMB dự án sân bay Long Thành, Tiến sĩ Trương Văn Phước, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia gợi ý, phải nghĩ tới một cách huy động vốn khác khi ngân sách không đáp ứng được dòng tiền. Đó chính là cơ chế Nhà nước và nhân dân cùng làm thông qua hình thức phát hành tín phiếu, trái phiếu.
Theo ông Trương Văn Phước, 5.000 hộ dân khu vực cảng hàng không Long Thành có thể mua các trái phiếu đó. Nếu họ được đền bù 5 tỷ đồng thì có thể mua trái phiếu 2 tỷ đồng và hằng tháng được hưởng lãi suất.
Bên cạnh đó, vị này cũng cho rằng, Bộ Giao thông Vận tải và tỉnh Đồng Nai cần có đề án xây dựng khu đô thị. Từ đó, 15.000 người dân sinh sống trong khu vực sẽ trở thành thị dân trong tương lai, đây là lực lượng lao động chính phục vụ hoạt động của sân bay Long Thành.
Ông Đào Trung Chính, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai nhận xét, 100% hộ dân ủng hộ dự án thì việc GPMB sẽ có nhiều thuận lợi. Tuy nhiên, ông cũng băn khoăn về tính minh bạch trong quá trình triển khai. Theo vị này, cần xã hội hóa trong việc định giá đất, huy động thêm những công ty tư vấn định giá đất có uy tín.
Theo Đào Trung Chính, việc khiếu nại bồi thường hiện nay chủ yếu là về giá đất bồi thường. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, vai trò của người có đất bị thu hồi và công ty tư vấn giá đất cần nhấn mạnh hơn để có cơ chế bồi thường khách quan. Bên cạnh đó, cần có sự tham gia của người trực tiếp có đất bị thu hồi bắt đầu từ khâu đo đạc, kiểm đếm tới quyền lựa chọn của người dân về chỗ ở mới.
Ông Đinh Quốc Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai trước đó cho biết, địa phương đã tổ chức lấy ý kiến đại diện của 26 tổ chức và 4.730 hộ dân với gần 15.000 nhân khẩu bị ảnh hưởng bởi dự án thông qua phiếu khảo sát. Kết quả 100% đồng ý với chủ trương xây dựng dự án. Nhưng người dân mong muốn khi triển khai cần bồi thường thỏa đáng, đẩy nhanh tiến độ vì họ đã chờ đợi hàng chục năm qua. Hiện tại, tỉnh Đồng Nai đang vướng về những quy định của pháp luật vì dự án phải được phê duyệt mới được tiến hành GPMB và có nguồn vốn để triển khai.
Xây dựng cảnh hàng không Long Thành cần thu hồi 5.000 ha đất, ảnh hưởng tới cuộc sống khoảng 4.730 hộ dân. Theo thông tin từ tỉnh Đồng Nai, đã có quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ với tổng giá trị là 30.782 tỷ đồng, tổng mức đầu tư xây dựng khu tái định cư vào khoảng 5.390 tỷ đồng.
